Fotograf ve Photoshop

Bildiginiz gibi fotograflarda Photoshop kullanimi surekli tartisilan bir konudur. Bugunlerde gazetelerde cikan bir haber bu tartismanin taraflarina yeni bir ornek daha sundu.







Haber Stepan Rudik'in 12 kareden olusan ve spor boksorlerini konu alan foto-roportaj serisi uzerine. Rudik dunyanin en saygin fotograf odullerinden sayilan World Press Photo'da bu sene spor kategorisi roportaj dalinda bu calismasiyla ucunculuk odulunu kazanmis. Bunun uzerine yarisma jurisi Rudik'ten fotograflarin orijinallerini istemis. Iste Rudik'in odulunun iptali de bu orijinal dosyalarin incelenmesi sirasinda ortaya cikan bir photoshop mudahalesi uzerine.




Photoshop Tartismasi gercekten cok genel bir tartisma. Bu tartismaya girmeden once tartisilmasi gereken bir cok konu ortaya cikiyor. Oncelikli tartisma genel bir fotograf tartismasi; "tek bir ani yakalayan ve bu anin yalnizca objektif ile sinirlanan bir alanini yakalayabilen Fotograf, belge niteligini ne kadar tasiyabilir?" Bu soruya hizli ve kesin cevaplar verilebilir. Ve bu iddiayi kafalarimizdan silebiliriz. Ancak iddianin gercekligini de unutmamaliyiz. Fotograf tabii ki bir belgedir. Ancak bir durumun tamamini anlatmaz. boyle bir iddiasi da yoktur zaten. Belirli bir ani yakalar ve belgeler. Bu anin oncesi ve sonrasina dair iddialari yoktur. Konusunu tum arkaplani ve tum detaylariyla yakalama gibi bir iddiasi da yoktur. Zaten belge diyebilecegimiz hicbirsey bunu tam anlamiyla yapamaz.

Tartismanin ikinci adiminda ise tartisma yeni bir boyuta tasinir. Bu belgeye mudahale araligimiz nedir? Fotograf makinemizde tamamen bizim mudahalelerimizle olusan bir fotografa, bilgisayarimizda ne kadar mudahale sansimiz var? Yakaladigimiz bir kareyi sonradan siyah/beyaza cevirmemizde, cektigimizden cok daha fazlasini, daha cekim aninda, disarisinda biraktigimiz kadrajimizin birazini daha atmamizda ya da makinemiz ve/ya filmimiz sebebiyle zaten farkli cikan renkleri biraz daha degistirmemizde ne gibi sakincalar var?

Habere geri donersek; oncelikle basinda cikan haberlerin basliklarinda ilgi cekmek icin yapilmis bir dezenformasyonu vurgulamak gerekir. Bu fotograf photoshop nedeniyle yarisma disina atilmadigi asikar. Zira fotografda bir cok Photoshop mudahalesi var. Fotograf siyah/beyaza cevrilmis, kadraji ve kontrast ayarlari tamamen degistirilmis. Yarisma jurisinin aciklamasi da bu yonde;

World Press Photo jürisi, yaptığı açıklamada, yarışmaya katılacak fotoğrafların bilgisayar üzerinde yapılacak işlemlerinde "geleneksel karanlık oda uygulamaları" olarak bilinen "genel ayarlamaların" yapılabileceğini belirterek,

"Orijinal RAW fotoğrafların fotoğrafçıdan talep edilmesi sonrası yapılan inceleme sonrasında, yarışmaya gönderilen bir karede boksör elinin arkasındaki bir nesnenin fotoğraftan çıkarıldığını saptadık ve ödülü kural ihlali gerekçesiyle iptal ettik" denildi.

ntvmsnbc.com

Haber daha sonra Rudik'in, odulunun iptal kararini dogru bulmadigini aktariyor. Rudik kendini "Orijinal fotoğrafla benim kadrajlayıp gönderdiğim kare arasında bir nesne değişikliği var. Arka plandaki insan bacağının görülen ufak bir kısmı kaldırıldı. Ancak bu değişiklik, ana konuyla ilgili olmayan küçük bir ayrıntı" seklinde savunuyor.

Iste tartismanin tum basliklari biraraya gelmis bu haberde. Photoshopda yapilan mudahaleler, ve bu mudahalelerin kabul edilebilirligi. Bir fotograf deklansore basildigi an olusur. Kadrajimiza aldiklarimizi dondurur ve belgeler. Bu acidan bir fotografa hicbir sekilde mudahale edilmemesi gerektigi de savunulabilinir. Ancak unutmamak gerekir ki farkli sebeplerden istedigimiz kareyi o an yakalayamama olasiligi oldukca yuksektir. An'i yakalamk adina hizli davranmamiz gerekebilecegiz gibi, makinemiz de cekmek istedigimiz kare icin elverisli olmayabilir. Zaten Fotografciligin ilk zamanlarindan beri karanlik odalarda bu tarz mudahaleler olmaktadir. Bir cok kurum ve fotografci da yukarida bahsedilen bu 'geleneksel karanlik oda uygulamari"ni kabul etmektedirler.

Ancak teknolojinin de yardimiyla fotograflarimiza mudahale imkanlarimiz oldukca cesitlendi ve detaylandi. Tabii ki bu teknolojilerden de olabildigince faydalanacagiz, ancak Fotograf'in sayginligini ve guvenilirligini kaybetmek pahasina degil. Iste haberdeki mudahale, cok ufak bir mudahale olmasina ragmen, bu sinifa dahildir. Fotografimiz da neler olup nelerin olmayacaginin siniri kadrajimiz ve kompozisyonumuzdur. Bahsi gecen mudahaleler ne kadar "kucuk birer ayrinti" olsalar da fotografta yapilan degisikliklerdir. Ve bu, gazetecilikle bir benzerlik kuracak olursak, bir olayin haber degeri tasiyan kisimlarini okuyucuya/izleyiciye aktarmaktan cikar ve olayin kimi kisimlarini bilincli bir sekilde anlatmamaya ve/ya yanlis anlatmaya girer.